Xook K’iin – Ko’olelo’ob, t’aano’ob yéetel lu’umo’ob
Le tsikbal Xook K’iin - Ko’olelo’ob, t’aano’ob yéetel lu’umo’ob ku xak’altik u tuukul ko’olelo’ob yéetel le jejeláas bix u paktiko’ob, u t’aan ichil u bailo’ob yéetel u tsikbaltiko’ob bix u k’áaxil yóok’ol kaab maantats’ táan u k’éexel. Xook k’iine’ u yúuchben kaambalil bix u xookol le íik’o’obo’, le múuyalo’obo’, le t’aano’obo’ yéetel le lu’umo’. Xook k’iine’ u xookil le k’iino’ob ku k’abéetchaja ti’ le maaya kaajo’ ti’al u na’at óoltiko’ob le k’iino’, bix u k’éexpajal le k’áaxo’ yéetel ka u náajalto’ob u ma’alobil u yich le koolo’. Te’ jaatsila yaan ak u’uyik u t’aan maaya ko’olelo’ob, yaan u tsikbaltikto’on u ts’ib óolalo’ob, u ba’ate’ilo’ob yéetel bix u ch’aik u muuk’o’ob ti’ u baatsilo’ob, ti’ le lu’umo’ yéetel ti’ u t’aano’ob.
Le tsikbala’ beeta’ab tu yóo’sal le e’esajil Xook k'iin. Caminar el tiempo.
Le tsikbala’ u béeytal a wu’uyik ich káastelan t’aane’ yéetel ich maaya t’aan yéetel beeta’an tumen Narrativas desde la Mayanidad yéetel Coordinadora de Mujeres Mayas de Quintana Roo.
U béeytal u yu’uba’al Spotifye' yéetel Youtube.

Te súutukila’ yaan ak u’uyik u t’aan Maria Antonieta Bocanegra yéetel Alma Balam Xiu, ku múul meyajo’ob ti’ U Yóol Che’. Le noj múul meyaja’ táan u t’iit’besik bix u bin u nojochtal kaaj ichil maaya tuukul, ti’ yaan Felipe Carrillo Puerto, Quintana Rooe’. Tak te’ ku jiit’ko’ob noj meyajo’ob yéetel u nu’ukulil ti’al kuxtal, beeta’ano’ob yéetel ch’achi’ta’ano’ob ti’ u yuumil kaaj, ti’ ba’ax u páajtal u jaantiko’obe’, u meyajil kool, máaxo’ob yéetel le jejeláas bix u béeytal u náajalta’al le ku síik le yóok’ol kaabo’. Le múul meyaja’ táan u beetik ti’ le áantaj kuxtalilo’ ka ch’éenek u náayta’al yéetel ka beeta’ak ti’al u ma’alobkinta’al u kuxtal le maaya baatsilo’obo’.
Kak ts’aaik u dyoosbo'otikil ti' María Antonieta Bocanegra yéetel Alma Balam Xiu; ti' le máaxo’ob ku múul meyajo’ob ti' U Yóol Che' yéetel ti' Radio XHNKA. La Voz del Gran Pueblo.
Producción: Grecia Gutiérrez y Robin Canul
Edición: David Escamilla Estudios 14
Paisaje Sonoro: Robin Canul
Diseño sonoro y musicalización: David Escamilla Estudios14
Ilustración: Ana González
Voz en off: Rosario Nieto
Narradora: Grecia Gutiérrez
Le tsikbala' beeta’an tumen Narrativas desde la Mayanidad yéetel la Coordinadora de Mujeres Mayas de Quintana Roo.
U jatsil le tsikbala' u béeytal a wu’uyik Spotifye' wa kex tu kanalil k YouTube'.

Xkusamo'ob u múul meyaj maaya xts’íibo’ob ma’ach u yu’ubiko’ob t'aan, ts’ook u ba’atetiko’ob jump'éel noj tuukul beeta'an yéetel tukulta’an chéen u ti’al xiibo’ob. Ku múul meyajo'ob tak tu ja’abil 2015 ti’al u ye’esa’ak le iik’ t’aan ts’íibta’an ichil maaya t’aano’, u wa’ach’al kúuchilo’ob ti’al u t’iiit’besa’al, u muuk’ankunsa’al le miatsilo’ yéetel u kanáanta’al le maaya t’aano'. Yéetel le iik’ t’aano' ku ya’ako’ob bix u paktiko'ob le yóok’ol k'aabo' ichil ts’íibo’ob ku yáalkabtiko’on te' xa'anil najo’ yéetel ku ts’aikto’on u páajtalil k xíimbaltik kúuchilo'ob ma' suuk u yila’ali’; ku paayt’antiko’on tu t’úuchul le box péepeno’, yéetel ti' ka k u'uy t’aano'ob ka u biso’on ti’ k’a’ajsajilo'ob, náayo’ob, súutukilo’ob, láayli’ ku beetik k xíimbal yéetel ku méek’ik le wíinkilalo’. Oochelo’ob ku k'a'ajsik yéetel ku p’atik ichil a tuukul, ku bisko’on te' k’áa’náabo’, te' ich koolo', te' múuyalo’obo’, te' ka’ano’; ku beetik k u’uyik u book u ch'uulil le lu’umo', yéetel k u’uyik u k'aay le ch’íich’o’obo’, ba’axo’ob ti' le Xook k'iino'.
Xts’íibo'ob:
María Elisa Chaverrea Chim
Alejandra Sasil Sánchez Chan
Minelia Bonilla Vázquez
María Dolores Dzul Barbosa
Ester Cano Chan
Producción: Grecia Gutiérrez
Voz en off: Rosario Nieto
Edición y paisaje sonoro: Robin Canul
Ilustración: Ana González
Le tsikbala' beeta’an tumen Narrativas desde la Mayanidad yéetel la Coordinadora de Mujeres Mayas de Quintana Roo.
Le tsikbala' u béeytal a wu’uyik Spotifye' yéetel tu kanalil k YouTube'.

Ti’ le jatsil lela’ yaan k u’uyik u t’aano'ob Floridelma Chi Poot yéetel Elba Poot Dzib, u paalil yéetel na’atsil, u xkanáano’obil le k’iino'. Yaan k tsikbal tu yéetelo’ob yóo'sal u na’ato’ob ti' le xíiwo’obo’, le ich koolo' yéetel u yóolil u kuxtal le kaajo’.U xookil le xook k'iino' u k’áat u ya'ale’ ka yabilta’ak u tuukul le chiicho'obo’ yéetel le noolo’obo’, jump'éel noj tsiikil ti' le Yumtsilo'obo’, yéetel ya'ab ba'alo'ob k ojeltmaj ti' le súutukilo'obo’ yéetel bix u bin le ja'abo', ku chíikpajal ti' u suukbenilo’ob le kaajo’obo’.Chéenba’ale’, le kúuchilo’ob tu'ux yaan u yóolil le kuxtalo' láayli’ leti’ le xiibo’ob beetiko’ yéetel ya’ab u téenale’ ma'atan u cha’abal ti le ko'olelo'ob u táakpajlo'ob yéetel u kaambalo’ob te’ kaajo’ yéetel ka u beet u xmeenilo’ob.
Producción: Grecia Gutiérrez yéetel Robin Canul
Edición: David Escamilla Estudios 14
Paisaje Sonoro: Robin Canul
Diseño sonoro y musicalización: David Escamilla Estudios 14
Ilustración: Ana González
Voz en off: Rosario Nieto
Narradora: Grecia Gutiérrez
Kak ts'áaik u Dyosbo'otikil ti' Flori, xma Elma yéetel ti' Eitáan úuch u k’amko’on tu najil ti'al u beeta'al le tsikbalo’. Le jatsil lela’ táabsa’ab tu petenil Yucatán
Le tsikbala' beeta’an tumen Narrativas desde la Mayanidad yéetel la Coordinadora de Mujeres Mayas de Quintana Roo.
Le tsikbala' u béeytal a wu’uyik Spotifye' yéetel tu kanalil k YouTube'.